Bị trào ngược dạ dày có nên ăn nhiều chất xơ không?

Các nhà khoa học đã có những khảo sát nhận thấy những người ăn nhiều chất xơ hơn thì ít có triệu chứng trào ngược hơn. Nhưng thường thì trong chế độ ăn cho người trào ngược, chúng ta ít thấy các bác sĩ nói đến phải ăn chất xơ như nào hoặc có nói thì cũng kiểu chung chung là ăn nhiều rau quả để tốt cho sức khỏe vì có nhiều chất xơ và vitamin. Vậy bị trào ngược có nên ăn chất xơ hay không? Chúng ta hãy cùng làm sáng tỏ vấn đề này nhé

Chất xơ là gì?

Chất xơ là một thứ có trong thực vật, khi ăn vào cơ thể không tiêu hóa, hấp thu vào máu được nên nó sẽ bị bài tiết qua phân. Vì không tiêu hóa được nên nó không phải chất cung cấp năng lượng như đường, lipid hay protein. Tuy nhiên chúng có thể làm đầy dạ dày và khiến chúng ta cảm thấy nhanh no. Vậy nên một chế độ ăn nhiều chất xơ có thể giúp ăn no mà không sợ tăng cân do có ít năng lượng.

Phân loại chất xơ

Thông thường có 2 cách phân loại chất xơ cơ bản như sau:

• Dựa vào tính hòa tan của chất xơ trong nước mà người ta chia thành chất xơ thành 2 loại là hoà tan và không hòa tan. Chất xơ hòa tan khi gặp nước thì nó có thể trương nở lên tạo thành gel, chúng ta hình dung là nó giống như thạch ấy nhưng lỏng hơn. Còn chất xơ không hòa tan thì không tan được trong nước.
• Dựa vào khả năng bị lên men trong ruột già tức là đại tràng thì người ta chia thành chất xơ không bị lên men và chất xơ bị lên men. Lên men là việc mà chất xơ bị các vi khuẩn có trong đại tràng phân hủy thành khí và các chất thường là có lợi cho sức khỏe. Nếu chất xơ bị vi khuẩn “ăn” nhiều thì gọi là chất xơ lên men, còn vi khuẩn “ăn” ít hoặc không “ăn” thì gọi là chất xơ không lên men.

Bị trào ngược dạ dày có nên ăn nhiều chất xơ không?

Mặc dù chưa có có nghiên cứu rõ ràng về cơ chế tác động của chất xơ với bệnh trào ngược dạ dày, nhưng người ta đã đưa ra 2 giả thuyết sau:

• Ăn nhiều chất xơ làm giảm năng lượng một bữa ăn nên làm giảm trào ngược. Bữa ăn giàu năng lượng sẽ ở lại dạ dày lâu hơn nên dễ gây trào ngược hơn một bữa ăn ít năng lượng.
• Chất xơ hòa tan khi vào trong dạ dày gặp nước tạo gel, lớp gel này có thể nổi trên dịch thức ăn và có công dụng như một cái màng ngăn acid trào lên.

Tuy nhiên, chất xơ hòa tan là những chất xơ dễ bị lên men và sinh ra khí. Và khí này có thể làm ảnh hưởng tới van dạ dày khiến van dễ mở hơn nên có thể gây trào ngược nhiều hơn. Do đó, hiệu quả của chất xơ hòa tan bị lên men trên bệnh trào ngược có thể rất khác nhau giữa mọi người, có người thì thấy giảm nhưng có người thì lại thấy bị nặng hơn. Với sự không chắc chắn như vậy thì chúng tôi khuyên mọi người không nên thử loại chất xơ này. Kết luận: theo logic chúng ta cần dùng loại chất xơ hoà tan để tạo màng gel ngăn trào ngược nhưng chúng ít hoặc không bị lên men trong đại tràng để khỏi sinh ra khí. Vậy trên thực tế có loại chất xơ nào như vậy không? Câu trả lời là “Có” và theo chúng tôi biết thì chỉ có 1 loại có tính chất tuyệt vời như vậy là Psyllium Husk.

Psyllium Husk (vỏ hạt mã đề) là gì?

Psyllium husk là chất xơ được chiết từ vỏ bên ngoài hạt cây mã đề Plantago ovata, chất xơ còn có tên gọi khác là ispaghula hay isabgol (mọi người đừng nhầm với hạt mã đề của Việt Nam nhé). Cây mã đề Plantago ovata có nguồn gốc từ vùng Bắc Ấn Độ và khu vực Địa Trung Hải, những vùng có khí hậu hanh khô. Ngày nay, loài cây này đã được trồng trên toàn thế giới. Các nghiên cứu đã chứng minh bổ sung từ 15-20g hạt này hàng ngày ngay trước bữa ăn của bạn có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh trào ngược tương đương như dùng thuốc chống tiết acid, và nó đặc biệt hiệu quả ở những người đang bị bệnh trào ngược có táo bón đi kèm (là những người vốn đang rất thiếu chất xơ). Việc sử dụng vỏ hạt mã đề có một lợi điểm là mọi người có thể giữ nguyên chế độ ăn hàng ngày của bạn mà không phải kiêng khem gì nhiều, nhưng tất nhiên là nếu bạn loại bỏ được một số thực phẩm mà bạn cảm nhận thấy dễ kích hoạt triệu chứng trào ngược của mình thì tốt hơn.

Hướng dẫn sử dụng vỏ hạt mã đề

Cách sử dụng cũng rất đơn giản, hòa tan 5-7g vỏ hạt mã đề vào khoảng 200 – 250ml nước và uống ngay trước bữa ăn. Ngày uống ba lần trước ba bữa ăn. Chú ý là mọi người nên hòa tan và uống nhanh để tránh nó bị trương nở tạo gel sẽ khó uống. Và khi sử dụng vỏ này thì bạn nên tăng lượng nước uống trong ngày vì vỏ hạt mã đề cần có nước thì mới hóa gel được. Mọi người nên sử dụng vỏ hạt mã đề trong ít nhất 2 tuần để xem nó có hiệu quả không. Nếu không hiệu quả thì mọi người dừng, còn nếu hiệu quả thì mọi người có thể duy trì chế độ ăn này lâu dài cũng được vì loại chất xơ này có rất nhiều lợi ích khác cho sức khỏe như giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, mỡ máu, tim mạch. Thực tế đây là loại chất xơ được nghiên cứu kỹ nhất trên thế giới, và ở một số nước Đông Âu như Nga, nó là chất xơ duy nhất được coi là có tác dụng điều trị táo bón.

Một số loại vỏ hạt mã đề có bán tại Việt Nam

• Vỏ hạt mã đề Viethealthy
• Vỏ hạt mã đề Methi
• Vỏ hạt mã đề Bingo