Triệu chứng ợ nóng: biểu hiện, nguyên nhân và cách điều trị

Ợ nóng là gì? Ợ nóng và bệnh trào ngược dạ dày thực quản có mối liên hệ mật thiết như thế nào? Bạn đang gặp phải những khó chịu và bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày vì tình trạng ợ nóng liên tục và muốn cải thiện triệu chứng này. Vậy hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thông tin chi tiết về biểu hiện, nguyên nhân và cách điều trị của triệu chứng ợ nóng.

Ợ nóng có biểu hiện như thế nào?

Khi một lượng dịch acid từ dạ dày trào lên ống thực quản, nó có thể khiến bạn cảm thấy có luồng hơi nóng xuất phát từ phía dưới ngực đi dọc dần lên phía trên cổ họng và kèm theo là cảm giác nóng rát rất khó chịu, có thể gây ra cơn đau ngực đặc biệt là lúc bạn nằm. Cảm giác này được gọi là ợ nóng.

Mối liên hệ giữa ợ nóng và bệnh trào ngược dạ dày thực quản là như thế nào?

Ở người bình thường khỏe mạnh cũng thỉnh thoảng có hiện tượng acid trào ngược từ dạ dày lên thực quản gây ra cảm giác ợ nóng, tuy nhiên với tần suất rất ít, đa phần mọi người có thể bỏ qua mà không bị chú ý vào nó. Tuy nhiên nếu hiện tượng acid trào ngược lên thực quản nhiều hơn, tương ứng với ợ nóng thường xuyên hơn, nó sẽ gây khó chịu và bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày của mỗi người. Nếu ợ nóng xuất hiện nhiều hơn 2 lần trong 1 tuần thì khả năng cao bạn đang gặp phải tình trạng bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Ợ nóng thường xuyên là một triệu chứng điển hình của bệnh trào ngược dạ dày thực quản vì gần như triệu chứng này chỉ xuất hiện ở căn bệnh này chứ hiếm khi có ở bệnh nào khác.

Theo kết quả của một nghiên cứu cho thấy ở Việt Nam khoảng 40% bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản được phát hiện trên nội soi có triệu chứng ợ nóng này.

Nguyên nhân gây ra ợ nóng là gì?

Triệu chứng ợ nóng này xuất phát có liên quan tới một cái van ngăn cách giữa thực quản và dạ dày được gọi là van dạ dày. Khi bình  thường, cấu tạo của van đóng chặt để dịch và thức ăn trong dạ dày không di chuyển ngược lên trên, nó chỉ mở khi có thức ăn từ thực quản đi xuống dạ dày và khi áp suất khí trong dạ dày đủ lớn.

Do đó tất cả những yếu tố có ảnh hưởng làm giảm lực co thắt của van và làm tăng áp lực trong dạ dày đều có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng ợ nóng đồng thời cũng là nguyên nhân gây ra bệnh trào ngược dạ dày thực quản:

• Khi bạn ăn quá no, đặc biệt là bữa ăn quá nhiều Calo sẽ khiến quá trình tiêu hóa thức ăn diễn ra rất lâu, thời gian thức ăn bị giữ lại trong dạ dày càng lớn thì dạ dày co bóp càng nhiều đồng thời sinh ra nhiều khí và làm tăng áp lực trong dạ dày.
• Có một số loại thực phẩm khi ăn vào sẽ dễ gây ra hiện tượng ợ nóng như đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng, bạc hà, socola,… Các loại rau củ có tính acid như cam quýt, cà chua,… Một số loại đồ uống có gas, cà phê, trà đặc,… đều được ghi nhận là làm tăng tình trạng trào ngược nói chung và ợ nóng nói riêng ở nhiều người.
• Thói quen nằm ngay sau ăn của nhiều người cũng chính là một nguyên nhân dễ gây ra tình trạng trào ngược, ợ nóng. Bởi vì khi nằm vị trí của thực quản là ngang bằng với dạ dày, không còn tác dụng của trọng lực kéo thức ăn xuống phía dưới nữa. Dẫn đến thực quản phải chịu áp lực rất lớn từ lượng thức ăn có trong dạ dày dồn ép đến và gây ra các đợt trào ngược, ợ nóng.
• Người thường xuyên luyện tập các bài tập thể chất tác động lực mạnh trực tiếp lên vùng bụng như gập bụng, đẩy tạ,…tạo ra áp lực mạnh lên dạ dày đẩy acid lên thực quản cũng rất dễ gây ra những đợt ợ nóng.
• Bên cạnh những nguyên nhân từ thói quen ăn uống, luyện tập trên thì bệnh trào ngược và triệu chứng ợ nóng còn có thể là do tình trạng thể chất đặc biệt ợ một số người như:
  • Người thừa cân, béo phì: có thể do lượng mỡ bụng nhiều gây ra sự chèn ép, tạo áp lực thường xuyên lên dạ dày. Bên cạnh đó, lượng thức ăn trong mỗi bữa ăn của họ thường khá nhiều, đây cũng là một nguyên nhân có thể làm tăng tính trạng ợ nóng và trào ngược.
  • Phụ nữ mang thai: do sự chèn ép của thai nhi tác động tới ổ bụng, đặc biệt là dạ dày nên có rất nhiều phụ nữ mang thai có xuất hiện triệu chứng ợ nóng và trào ngược.

Điều trị cho người bị ợ nóng như thế nào?

Có thể thấy rằng, nếu tình trạng ợ nóng gây ra cho bạn nhiều sự khó chịu và bất tiện thì khả năng cao nguyên nhân là do bạn đã bị trào ngược dạ dày thực quản. Vì vậy những phương pháp điều trị làm giảm bệnh trào ngược sẽ trực tiếp có hiệu quả làm giảm triệu chứng ợ nóng.

Thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt:

• Hãy chia thành nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày như bữa xế trưa, xế chiều, không ăn vào tối muộn. Không ăn quá no trong 1 bữa và giảm lượng Calo trong thực đơn.
• Hạn chế hoặc kiêng ăn những loại thực phẩm mà bạn cảm thấy làm tăng các tình trạng ợ nóng, trào ngược. Không phải thực phẩm nào cũng ảnh hưởng giống nhau lên tất cả mọi người nên chính bạn hãy tự sắp xếp chế độ ăn uống hợp lý cho mình.
• Trong vòng 3 tiếng sau khi ăn bạn không nên nằm và cần hạn chế các hoạt động vận động mạnh.
• Thay đổi tư thế ngủ, nằm kê cao đầu giường hoặc sử dụng gối nêm chống trào ngược dạ dày Hi-Sleep sẽ giúp bạn ngăn chặn các cơn trào ngược khi nằm. Đây là một biện pháp hỗ trợ điều trị đặc biệt quan trọng bởi vì triệu chứng ợ nóng khi nằm thường gây ra nhiều đau đớn cho người bị, nó được mô tả như một cơn đau thắt ngực vậy. Do đó khi nằm ngủ ở tư thế kê cao đầu giường, các đợt trào ngược gây ra ợ nóng khi nằm giảm đi thì người bệnh sẽ được nghỉ ngơi tốt hơn, không còn những cơn đau nhói ở ngực nữa.

• Thư giãn để tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, lo lắng hay stress.

Sử dụng thuốc để điều trị: Một số loại thuốc cho thấy hiệu quả làm giảm triệu chứng ợ nóng bằng cách làm giảm lượng acid mà dạ dày tiết ra. Do đó bạn có thể nhờ tư vấn của dược sĩ khi mua các loại thuốc không kê đơn là kháng acid, ức chế bơm proton như Omeprazol, Nexium, Gastropulgite, Gaviscon,.. để sử dụng.

Khi áp dụng các biện pháp trên không mang lại hiệu quả thì bạn nên tới bác sĩ để được khám và chỉ định phối hợp các biện pháp điều trị dùng thuốc và hỗ trợ điều trị không dùng thuốc phù hợp với tình trạng của bạn.

Ợ nóng chỉ là một trong rất nhiều triệu chứng bệnh trào ngược dạ dày thực quản gây ra nhưng ợ nóng lại là 1 triệu chứng điển hình giúp bạn phán đoán sớm khả năng mình đã bị trào ngược dạ dày thực quản. Nhờ vậy bạn có thể kịp thời thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày, không để bệnh tiến triển nặng thêm khiến điều trị khó khăn hơn rất nhiều.